Մնջախաղ հույզերի

Գետը երեկ տղմոտ, պղտոր 

Այս առավոտ թափանցիկ, 

Գետը անկեղծ է այսօր 

Ու ես գետափին բոբիկ:

 Անհայտացել է անդորը, 

Ժխորն է գալիս անհամբեր, 

Այպես սկսվում է օրը 

Ու նավակնե՜ր, նավակնե՜ր:

Ու վազում են նավակները, 

Այդ ձիերը ջրերի, 

Նրանց բերած ալիքները 

Մնջախաղ են հույզերի: 

Ո՞ր սարից էս գալիս Զալե, 

Դու էլբայի խաղաղ վտակ:

Օտար շողքս ջրիդ թառել 

Տեսնում է քեզ մինչև հատակ: 

Սակայն հոսքդ չեմ նկատում, 

Հոսքդ հանդարտ, անտարբեր, 

Ժամացույց էս հիշեցնում, 

Չես լինում խե՛նթ, անհամբե՝ր: 

Դու գիտես թե ուր էս գնում, 

Չկան ճամփիդ հանելուկներ՝ 

Ու ալիքներ էս հորինում 

Երբ անցնում են նավակներ: 

Կասեի տար ինձ քեզ հետ Զալե, 

Ուր կան թափանցիկ ջրեր, 

Ճշմարտությունն ու՞ր է Զալէ՛ 

Ախ թե մի տեղ նա ինձ սպասեր: 

Ուստի պիտի լռեմ քեզ հետ: 

Մինչև՛ անցնի մի՛ նավակ՝, 

Իսկ երբ անցնի՝, ստվերս քո հետ, 

Կալեկոծվի սանձարձակ: 

Իսկ երբ ջուրդ հանդարդվի, 

Ափ չմղվի ապարդյուն, 

Քո հայելին պիտի տեսնի 

Ափիդ կանգնած օտար մարդուն: 

Անծանոթ մի ստվեր անմարմին, 

Ստվեր է օտարն իր էությամբ, 

Միտքս թողնում եմ քո ափին, 

Բարուրված քո քար լռությամբ:

 

Նայիր Զալե ո՛վ են գալիս, 

Նորապսակ զույգն այս պարկեշտ, 

Այս տարեցը պսակվելիս 

Կատարել է մի գործ շար հեշտ: 

Նա շատ հեշտ է սիրահարվել, 

Իսկ իր ջահել հարսնացուն 

Իր ուզածն է հայտնաբերել 

Եվրոպա՛ է, ազատությու՜ն: 

Նա սիբիրի խուլ գյուղերից, 

Կամ մեր գյուղից, չգիտեմ, 

Պոկվել է աղքատ աշխարհից 

Թեկուզ ստվերի պես անդեմ: 

Կարծես անկեղծ սիրող մի կին, 

Բայց հայացքը անպաշտպան, 

Եկել գտել է իր կեսին 

Ու նվաճել է եվրոպան: 

 Տես ինչ համեստ է նա կանգնել, 

Ո՛չ մի շարժում առանց ցուցման, 

Փեսի մայրը հանգիստ նստել, 

Ու ննջում է հավի նման: 

Ահա նավակը պատրաստ է,

Հեծան նրաք ձին ջրերի, 

Զալե խոսքս անիմաստ է 

Եթե ասեմ ահա՛ փերի: 

Ինչ տհաճ է մտածելը, 

Ու ինքդ քեզ չստելը, 

Ցինիկ, նախանձ, անբարդավան, 

Ինչ էլ ասես, անպատասխան: 

Մնջախաղը իմ հույզերի 

Քո ալիքների նման, 

Դառնում է զոհն իր ափերի 

Ու ալիքներ էլ չկա՝ն: 

Այսօր դու մի ձուկ էս բերել, 

Մի վիրավոր կիսամեռ ձուկ, 

Ինչոր հարված է ստացել 

Ու ձուկը մեռնում է անշուք, 

Նա ձկնորսի որս չի դարձել, 

Կարթի հետ չի խաղացել, 

Հավատացել ու խաբնվել, 

Այսպես անշուք սատակե՞լ: 

Սա մի զոհ է պատահական, 

Նավակի փեռն է դիպել, 

Նման զոհեր ամենուր կան, 

Կարծես նրանց մայր չի ծնել: 

Ալիքներդ են նրան գտել 

Ու բերել են դեպի ափ, 

Հուզիչ պատկեր ես հորինել, 

Դե ի՞նչ ասեմ, ծափ, ծափ, ծափ: 

Ալիքները քո հաշվարկված, 

Նավակի հետք համաչափ, 

Խաղում են ձկան հետ մեռած 

Ու դուրս են մղում դեպի ափ: 

Լափ է դառնում ձուկն աննկատ, 

Գոյության շղթայի օղակ, 

Որ կարող էր լինել ազատ 

Կամ հաճելի ճաշատեսակ: 

Սա է միակ տարբերությունը 

Ու հիմնական պատմությունը, 

Կյանքի ամենահին վեճը, 

Կյանքի գլխավոր էջը: Վե՛ճը: 

լափի համար է միշտ վեճը, 

Բարոյության գլխավոր էջը, 

Մարդու իրավունքի տենչը, 

Երազների սկիզբն ու վերջը: 

Մոռացել եմ, սե՜րը, սե՜րը, 

Սե՛րն է երազ, սե՛րն է անբիձ, 

Ամենամաքուր իղձե՜րը, 

Զալե դու հավատու՞մ էս ինձ: 

Կարծում էս թե ծիծաղու՞մ եմ, 

Ու ծաղրու՞մ եմ սիրահարին: 

Ընդհամենը՛ մտածում եմ, 

Ո՞վ է տիրում այս աշխարհին: 

 Մի՞ թե սերը մարդկային: 

Սերն ալիքներ ունի Զալե, 

Ալիքներիդ պես տակավին 

Վերջում լափ է, ա՛փ է քարե: 

Ի՞նչ է սերը սիրուն Զալե, 

Ասա՛, ինչ վաղուց ասված՝ է, 

Մենակ չասես ճամփեդ չալե 

Այս գետափը վաճառված է: 

Այս գետափը իր տերն ունի, 

Այստեղ նա է սիրահարվում, 

Ոչ թե ինչ որ մի անտունի, 

Որ հույզեր է զառանցում: 

Ինչպես մի զոհ պատահական, 

Իրողության միավոր, 

Բանաստեղծն է սա իսկական , 

Պոետի խոսքը այսօր: 

Անզգուշ է նա ու ազատ, 

Ինչպես ձուկը այս կիսատ, 

Չի վաճառվում, լա՛փ է առկա, 

Այն ծռմռվող որդը վկա: 

Որովայնը փափուկ, երկար, 

Արագ մարսելոււ համար, 

Ի՞նչ երազներ կամ հույզեր... 

Լափե՝ք, անարյուն որդեր: 

Լափե՛ք իրավունքը մարդու, 

Լափե՛ք հանուն արդարության, 

Փողկապավոր մի վայրենու 

Կնքել էք կուռք ազատության: 

Եվ ազատությունը լափեք, 

Հանեք առք ու վաճառքի, 

Մարդուն խաբեք, խաբեք, խաբեք... 

Եվ արժանացեք փառքի: 

Իսկ դու Զալե, ափիդ մի ձուկ, 

Խղճմտանքի տեսարան, 

Ա՛խ ի՛նչ անզգույշ վերաբերմունք 

Խեղճ ձկնիկը անպաշտպան: 

Ձուկը խեշճ է իսկ մարդը լա՛փ 

Լափ է դեռ իր կյանքի օրօգ, 

Նա, ով չունի սեփական ափ 

Չունի և խոսք, պահանջ, բողոք: 

 Համր է մարդը, կիսամեռ ձուկ: 

Խաղալիք է ալիքների, 

Ազատություն և իրավունք 

Մնջախաղ են հույզերի: 

Չքանում է իմ ստվերը, 

Կեսօր է արդեն, ամառ, 

Չքանում են իմ հույզերը, 

Մնում է այս օրը պայծառ: 

Ու արև է, լոգանք արա, 

Նայիր երկինք աներկբա, 

Ու երկինքը թող քեզ թվա 

Անծայրածիր մուրաբա: 

April 23, 2014