Երգիծական

Դաջված երազ

Գիշերային սրճարանում,

Դևն էր քնից վեր թռել,

Ու իր երազն էր ինձ պատմում,

Որ գլխից նոր էր փախել:

 Այդ երազում իմ պատկերը,

Հետազոտում էր գները,

Սուզված գնացուցակում ,

Դեռ չեմ խմում:

 Ի վերջո պատվիրեցի.

Գինի՛, գինի՛ ու գինի՛:

Կասկածամիտ մատուցողը,

Նախ և առաջ ուզեց փողը:

 Սրբիչը ուսին կախած,

Ինչպես սպիտակ ակսելբանտ,

Սինին բեռի տակ ճկած,

Մատուցողը խիստ պեդանտ:

 Արագ լուծեց իմ հարցերը,

Անցավ ուրիշ սեղանի,

Որտեղ քեֆ, ուրախությունը,

Վճարում էր մի քեֆչի:

 Ասեց, ախպերն ի՞նչ է ուզում,

Քեֆչին նայեց իմ սեղանին,

Թե ասեր իմ գլուխն է ուզում,

Իմ գլուխը կկտրեին:

 Իսկ հարևան սեղանին,

Չաղլիկն հեծած աթոռին,

Գրոհում էր սեղանը,

Հաղթող ճանաչվեց չաղը:

 Սրճարանում կես գիշերին,

Հյուրասիրված առևտուր,

Իսկ չաղլիկի ճոխ սեղանին,

Մի միլիոնի կերակուր:

 Գինուց բնավ չարբեցի,

Ավա՜ղ ծամածռվեցի,

Գինին սարգել էր անփորձ

Ու անշնորհք գինեգործ:

 Մատուցողը մտածեց,

Մի բաժակ գինի փրկել,

Արհեստական ճանճ գցեց

Գինուս մեջ, որ չէի խմել:

 Ճանճը արբեց, թռավ գնաց,

Տզալով մի երկ՜ար կենաց

Չհասկացա ինչ ասեց

Ինձ գովե՞ց, թե՞ փնովեց:

 Մատուցողի գրպանից,

Քեֆչին փողը թռցրեց,

Ու ընկերոջ անունից,

Նորից կոնյակ պատվիրեց:

 Մատուցողն զգաստացավ,

Իր փողերի հոտն առավ,

Բայց իր պարտքը կատարեց,

Ու քեֆչուն նորից խաբեց:

 Ու կոնյակի փոխարեն,

Թթված կոմպոտ մատուցեց,

Ասաց, «փըլիզ» անգլերեն

Ու մարդ բան չնկատեց:

 Խառնաշփոտ է տակավին,

Երազ է չորս բոլորը,

Որի թեման սոված փորին

Հորինել է Վիյոնը:

 Ի՞նչ երազ է, ի՞նչ նշան,

Հսկայական մի բերան,

Ծամծմում է ուղեղս,

Թքաշաղում ներվերս:

 Իմ երազը սրճարանում,

Նկարներով զարդարված,

Նկարներ, որ ցույց են բերում,

Ով՛ ինչո՞վ է հմայված:

 Սրահ, որտեղ կերակուրը

Արտահայտում է իմաստ,

Մի հիմար շոյում է փորը,

Որպես ժամանակի փաստ:

 Մեկը ոսկոր էր կրծում

Որ իր կարծիքը հայտնի,

Այնպ՜ս հպարդ է կրծում

Որ տան իրեն երանի:

 Սրահի մեջ հայտնվել է

Իմ պատկերը ցիր ու ցան,

Ցանցառամիտ կատակում է

Սրահից մեկի նման:

 Էդ երազը պետք է սանձել,

Կապել սեղանի ոտից,

Քանի կռվի բուն չի դարձել,

Ո’վ կկռվի իմ կողմից՝:

 Թե չէ խելքը ճմրթված,

Թափառում է, հռհռում,

Ու բոլոր գինով կանանց

Փեշերին է քսմսվում:

 Անախորժության ծլերը

Արդեն բացում են թփերը,

Կիսահարբած մի տիկին,

Հայտնվեց լերկ հատակին:

Բայց ձևացավ շնորքով,

Ջղաձիգ շարժումներով,

 Ոտքերի դիրքը փոխեց

Ու փեշերը հավաքեց:

Նայեց տարակուսանքով,

Հուրի փերի հայացքով,

Ինչպես անմեղ էություն,

Սայթակած գեղեցկություն:

Ամեն աչքս մի-մի զերո,

Համարյա սեղանի ներքո,

Ասես թատրոն եմ նայում,

Անձամբ հերոսի դերում:

Իսկ այդ թատրոնի տերը

Լավ գիտի ինչ է «սերը»,

Գիտի ինչպես գայթակղել,

Գիտի գերել, նվաճել:

Նա իր դերն է կատարում

Իսկ ես փեշի թատրոնում,

Կրքերը պա՜րզ բնակա՛ն,

Հարյուրի կեսի նման:

Հալհլվում է անկարգապահ

Իմ երազը ինչպես մոմ,

Իսկ մերկացած ազդրի վրա

Դաճված է մի բառ “Wеlcome”:

Մի անգամ էլ կարդացի

Քանի փեշը քշտած էր,

Վելքոմ մադամ ասացի,

Եվ ամենայն հարգանքներ:

Կավալերը դա լսեց,

Ու շատ վելքոմ կատաղեց,

Եվ ըստ բոլոր օրենքների

Ինձ կկանչի մենամարտի:

Ամեն ինչից համ է առնում,

Վախենալու ձայն է հանում,

Զորահավաք է կատարում,

Խմածների ծուռ շարքերում:

Եվ երևի սրճարանում,

Երազս կռիվ դառնա,

Ես կռվից չեմ վախենում,

Աթոռի ոտը վկա:

Բայց և այնպես սա երազ է,

Ես կնամոլ ու հարամ չեմ,

Ազդրի վրա իմ գիրը չէ,

Ես ուղղակի ընթերցող եմ:

Դաճված երազ կես գիշերին,

Խաչագողը Ապոլոն,

Որդը սպիտակ ձիու մեջքին,

Թամբը արժի մի միլիոն:

Սա երազ է, թե՞ մղձավանջ,

Թե դառնացած մտքի ղողանջ,

Տրիու՞մֆը ամենակերի,

Թե փա՞ռքը սինլքորների:

Չգիտեմ ու չեմ ասի,

Թե այս երազն ին՞չ արժի,

Զգում եմ արդեն արթունություն,

Ներողություն:

Շուտով կփակեն տրակտիրը,

Տուն կգնա կուշտ չաղլիկը,

Կհեռանան քեֆչիները,

Սրահ կմտնեն լվերը:

Ուրիշ երազներ կշրջեն,

Մնացորդներ կբաժանեն,

Չորս բոլորը փշրանքներ,

Իսկ լվերը արքանե՜ր:

Դաջված երազ կես գիշերին,

Խաչագողը Ապոլոն,

Որդը սպիտակ ձիու մեջքին,

Թամբը արժի մի միլիոն:

24.03.2004

Շան բախտը

Մի սիրուն շուն, պոչը չալ,

Որոշեց ամուսնանալ:

Դուխի ցանեց չալ պոչին

Ու փեսեքն հավաքվեցին:

Եկան տարբեր խավերից:

Զիբիլանոցից, բակերից,

Անպոչ, անականջ, պոչով,

Ու տարբեր մռութներով:

Ահա բուլտերերն անգութ,

Չորսը թաթ ու մի մռութ,

Որսի շունը ,սերը սրտում,

Խճճվել էր ականջներում:

Իսկ գամփռը, մեծ բերան,

Որպես լավ շուն ու պաշտպան,

Գռմռում ու բոթբթում էր,

Ով իրենից բոյով, կարճ էր:

Բուլդոգն հերսոտ մրթմրթում

Ու մահանա էր փնտրում,

Թե ում կծի, ում հետ գզվի,

Ու գամփռից հեռու լինի:

Ու ամեն փեսացու շուն

Հոտոտում էր իր սիրուն,

Իսկ ամենա գազազները

Էլ հաշվի չէին առնում սերը:

Բուլդոգը սերը սրտում

Հարսի տարածքն էր նշանում,

Իսկ Տուզիկը խաբարբզիկ

Ղժաց. - Բուլդոգն արեց չիշի՛կ:

- Ա՛յ քեզ գռեհիկություն,

Ա՛յ շան խայտառակություն,

Գամփռն հաչեց, վրա պրծավ,

Բուլդոգը թքեց, հեռացավ:

Մնացին երկու հոգով,

Ով համարվում էր բոյով,

Գամփռը ու որսի շունը,

Ու մնացած կարճությունը:

Զաղար Տուզոյին բակում,

Ոչ ոք հաշվի չէր առնում:

Բուլտերերը հա՛ փորում էր,

Որպես գիտուն որոնում էր:

Բուլտերյերը ոսկոր գտավ,

Իսկ Տուզիկը գլխի ընկավ,

Երբ գամփռը նայում էր ցած,

Կտրած ականջից փսփսաց:

Զաղարն ուզածին հասավ,

Մեկի գլուխն էլ կերավ:

Որսի շունը ասեց ցուրտ է,

Գիտեր, որ իր բանն էլ բուրթ է:

Ու ականջները կախած,

Խեղճ շունը թողեց գնաց,

Դժգոհ սիրուց իր անկատար,

Ականջները երկար, երկար:

Գամփռը մնաց մենակ,

Ու զաղարը ոտի տակ,

Գամփռն ասեց.- ա՛յ Տուզիկ,

Քո սերը չունի՛ հույսիկ:

Գնա մի քիչ սանրվի,

Մի մուկ ճարի նշանվի:

- Հերիք խոսես, անճոռնի,

Հլա մռութիդ նայի:

- Երկար ու կարճ շները,

Գովաբանում էին սերը,

Մեկը հրեշ, մեկը մուկ,

Մուկը միշտ ասում էր դուք:

Դուք-ավ, դուք-հաֆ հիմարներ

Խելագարված քութիկներ:

Խելքը գլխին սիրահար,

Իրոք որ բակում էլ չկար:

Մի Գամփռ էր գռեհիկ,

Զաղարը կողքին մկնիկ,

Ու անճաշակ չալ պոչը

Դավաճանեց տիրոջը:

Հայաթի դուռն էլ փակ էր,

Ամեն ինչ արդեն պարզ էր,

Գամփռն ինչ ուզի կանի

Իսկ զաղարը թող նայի:

Մինչ այդ մադամ Չալ պոչը

Անիծում էր տիրոջը:

Վայ կոտրվի են թաթը,

Որ փակել է հայաթը,

Է՛ս է էլի՛ շան բախտը

05.02.2004

Անգլիական Հեքիաթ

Տուր ու դմփաց էր Բաղդատում,

Սարսաղ Սաքոին էին դնքսում,

Գովազդի փող չեին խնայում,

Որ ասեն թե լավ են անում:

Բացադրում եին պատճառները,

Արդեն խոսում եին հավերը,

Որ մեծ վտանգ է մեզ սպառնում,

Սարսաղ Սաքոն ռունբ է սարգում:

Պետք է չեզոկացնե՜լ ռումբը,

Գոռում էր կռվճի խումբը,

Պետգ է ռմբակոծե՜լ ռումբը,

Գլխի ընկավ պարոն Տումբը:

Ու մեղադրեց Սաքոյին,

Թե զինել է թռչող խալին,

Որ անձամբ է խալին տեսել,

Ու մի նախշ էլ ինքն է գործել

Ու տեսել է մեծ քամակներ

ԵՎ այլ միջուկային զենքեր,

Որ էտ խալին պիտի տաներ:

Երբ Սաքիյին լաավ դնգստին,

Խալին ջնջոց սարգեցին,

Այստեղ հեքիաթն ավարտվեց,

Երկնքից երեք լար կախվեց,

Կանաչ,Կարմիր, ու կապույտ:

Կապու՜յտը ձգե՜ս, կպայթես,

Կարմիրը ձգե՜ս,Կթունավորվես,

Իսկ թե կանա՜չը ձգես,

Էշի ականջ կունենաս:

01.03.2004

Տարան խորամանկները

Ճամփեզրի լապտերները

Սուզվել են գետի հատակ,

Տարվե՝լ է նրանց տերը

Թղթախաղի ժամանակ:,

Էլ ուրիշ կերպ չես ասի,

Լապտերները տարվե՝լ են,

Երբ կազինոն կփակվի՝

Իսկ քո փողերն այնտե՝ղ են:

Ու դու կանգնած գետափին,

Հոսո՝ղ ջրում լույսերը,

Մտածում ես այդ մասին,

Տարվե՝լ են լապտերները:

Խորտակվել են լույսերը,

Բայց շողում են ջրերը,

Իսկ իմ վերջին փողերը,

Տարան խորամանկները:

01.03.2004

Հրեղեն աթոռ

Հեքիաթների հրեղեն ձին

Թռչօղ աթոռ է դարձել,

Որին տիրելու մասին

Ո՝վ ասես չի՛ երազել:

Ո՛վ հորինի սիրուն ճառ,

Ինչ որ չափով անվճար

Կտիրանա՝ աթոռին,

Կունենա՛ իր հրեղեն ձին:

Երբ աթոռին տիրանա՛

Անպայման կգիրանա,

Կունենա շա՛տ փող ու գույք,

Ամենակարո՛ղ հետույք:

Ու հրեղեն աթոռը

Երկինք կհանի վոռը,

Ու երբեմնի՝ մի բլոջ

Կդառնա հարգելի ջո՛ջ:

09 .08. 2005

Թախտաբիտիները

Քամակն ի վեր, դեպի գոտի

Հելան երկու տաղտաբիթի,

Մեկը կուշտ էր, մեկը սոված,

Մեկը անկիրթ, մեկը՝ կրթլված,

Կրթվածն ասաց անկիրթին.

- Լսե՞լ ես դու իմ մասին,

Գիտես, որ իմ նախնիները,

Ջայլամներն են ու սագերը,

Անկիրթն ասաց. –Այ քեզի բան,

Բա էդ սագերը ու՞ր թռան,

Ինձ պես թաղտաբիթի դարձան,

Վկա միկրոտեխնոլոգիան,

Ի՞նչ է, չափս դուրդ չեկավ,

-Ոչ, բանը չափի մեջ չի բնավ,

Օրինակ իմ նախնիները,

Փղերն են ու ընձուղտները,

- Հա, չափերը կարևոր չեն,

Կարևորը օրգաններն են,

Թե քո նախնին փիղն է եղել,

Բա կնճիթդ ի՞նչ ես արել,

- Ի՞նչ ես ուզում ասած լինես,

Ինքդ ջայլամի նմա՞ն ես,

- Բա ոնց, մի՞թե չես նկատում,

-Ու ջայլամի կիրթ զավակը

Գլուխը խոթեց քամակը,

Հետո ասեց.- Տեսա՞ր ընձո՛ւղտ,

-Իսկ ընձուղտը թաթերը ջուխտ

Կպրշկել էր չաղ քամակից

Ու չէր տարբերվում ջայլամից

Ու որպես կիրթ ու մեծ թռչուն

Շորի ծալքում դրել էր բուն

Տեղը տաք էր ու շատ հարմար,

Չորս բոլորը ամեն ինչ կար,

Եվ գիտական տեսակետից,

Միկրոտեխնոլոգիայի կողմից,

Դա դեռ բնավ ամեն ինչ չէ՛:

05.02.2004

Ռադիո Հէյ դու – դու

Այսօր ռադիո «Հեյ դու- դուն»

Թողարկում է բանավեճ,

Սոված գայլը ու մի շուն,

Մրցում են, ո՞վ է պատշեճ:

Գայլը ասաց, շունն աու է,

Առանց որևե պատճառ,

Շունը թէ՝ գայլը ավ - ավ է,

Ոռնոցը դարձրել է ճառ:

Շունը էլ բան չգիտեր,

Հաչում էր ամբախ զամբախ,

Խոստանում էր նոր կարգեր,

Ուր չկա ոչ մի ղաչաղ:

Գայլը հերսոտ գռմռաց,

Շանն անվանեց բերանբաց,

Շունը խիստ վիրավորվեց,

Մի զարկով կապը կտրեց:

Գայլի ստամոքսը սովից,

Կպել էր ողնաշարից,

Նրան ուրիշ բան պետք չէր,

Մենակ թե շանը ուտեր:

Գայլը ճաշում էր գլխից,

Բռնեց խեղճ շան ականջից,

Շունը չռել թաթերը՝,

Հայհոյում էր կարգերը:

Շունն օրենքին հակառակ,

Ճանկեց գայլի փորի տակ,

Գայլը ականջը թողեց,

Էն լավ թիքեն կորցրեց:

Գայլը մի փունջ մազի հետ,

Մի կտոր ականջ կծեց,

Շունն ականջը հետ ուզեց,

Ու վնգստոցը գցեց:

Գայլն ուզեց մի բան խմել,

Թիքեն դեռ չէր կուլ տվել,

Շունն օգտվեց միջոցից

Ու բռնեց փորի տակից:

Միջոցի տերը շունն էր,

Գայլը արդեն տնքում էր,

Շան ծնոտները կողպեք,

Բերանում կլոր թիքեք:

Գայլը սատկած ձևացավ,

Էլ չէր զգում ոչ մի ցավ:

Բուլդոգը հաչեց. – տեսա՞ր,

- Ափսոս պոչ չուներ թափ տար:

Գայլն էդ միջոցին զարթնեց,

Ու համով տեղից բռնեց,

Ու նորից նույն գզուզը,

Գայլն ուտում էր տուտուզը:

Հոգնեցին իրար ուտել,

Նորից սկսեցին վիճելլ,

Ու շունն հաչեց իր ճառը,

Սովածության պատճառը:

-Դու կծեցիր իմ ականջը,

Բայց ո՞վ է մեր մեջ քաջը,

-Ի՞նչ ասեմ դա իմ մե՛ղքն է,

Քո միսը իմ սնունդն է:

- Ախր դու գիշատի՛չ ես,

Ամեն ինչ հոշոտում ես,

- Իսկ դու հաչում ես ստից,

Ընկած կատվի հետևից:

Հապա մի նայիր դեմքի՛դ,

Թավով տվել են մռթի՞դ,

Քիթ մռութդ քառանկյուն,

Քեզ էլ անվանում ես շուն:

-Ես մարտի՛կն եմ ճշտության,

Ու խոսքի ազատության,

 -Դու ոչխար ես պաշտպանում,

Ու միշտ հլու ծառայում:

Բանավեճ է եթերում,

Շունն ու գայլն են գռմռում,

Թե ռադիոն չկոտրվի,

Տեսնես ո՞րը կհաղթի:

07.01.2004

Փաթեթ

Մի փոքրիկ թղթե փաթեթ,

Անշարժ ու լուռ էր տեղում,

Մինչև մեկը ձեռքի հետ

Նրան մի կոմ էր հրում:

Հենց կպչում էին փաթեթին,

Նա խշխշում էր զվարդ,

Նրա թղթեղեն հոգին

Շատ զգայուն էր ու հպարտ:

Նա միշտ առիթ էր փնտրում,

Որ մի բանով փաթաթվի,

Որ ճմռթոցը սրտում,

Խշխշոցներ հորինի:

Ահա օրերից մի օր

Փաթեթն օգտագործեցին

Փաթեթի մեջ մի խաս շոր

Խնամքով փաթաթեցին:

Ահա ցանկալի պահը

Փաթեթն հասավ մուրազին

Նրա անտեղի ձայնը

Վկայում էր այդ մասին:

Ու այդ փաթեթը փոքրիկ,

 Որ իր երազին հասավ,

Ճռվռում էր երջանիկ,

Փաթեթը երգիչ դառձավ:

Նրա անտեղի ձայնը,

Դարձավ սիրված հնչյուններ,

Նա կնքեց իր պայմանը,

Որ հային-չեին երգեր:

Նա միշտ առիթ էր փնտրում,

Որ մի բանով փաթաթվի,

Որ ճմռթոցը սրտում,

Խշխշոցներ հորինի:

07.01.2004

Պալիտիկական Դարվինիզմ

Հայտնի է որ դարերն ի վեր

Մարդիկ ստեղծում են նոր կարգեր,

Ընտրում են ու ընտրվում,

Այդպես իրենց լավ են զգում:

Չարլզ Դարվինն այս առումով,

Ճամփի փող էր ճարել պարտքով,

Կատարում էր ճամփորդություն,

Շուրջերկրյա քննարկություն:

Տարբեր տեղեր կարդաց թերթեր,

Գրի առավ տարբեր լուրեր,

Որ որոշի ով է լավը

Ու ամենա բարձր խավը:

Նա գտավ, որ աշխարհիս տակ

Կա չորս տարբեր մարդու տեսակ,

Ու Դարվինն ուզեց պարզել,

Ով ինչպե՞ս է առաջացել:

Տեսա՛վ, որ տարբեր խավեր,

Հագնում են բամբակյա շորեր

Բայց տածում են տարբեր մտքեր

Ահա թե ինչ պիտի պարզվեր:

Նման տարբերությունները,

Հագած շորը կամ մտքերը,

Կապված են կերակուրի հետ,

Պնդում էր մի պահեստապետ:

Գենոֆոնդի զարգացմանը,

Մարդու ինքնահաստատմանը,

Մեծ նպաստում գործեց մոդան,

Հետամնացները փախան:

Հետզհետե մարդկանց միջից,

Ով շուկայից, ով փողոցից,

Ջոկնվեցին ընտիրները,

Դե բերեք մեր աթոռները:

Ըստ զորության տիրող կարգի,

Ու նմանությամբ տեսակի,

Ձեռք բերեցին հաջողություն,

Ու առօրյա հարմարություն:

ԵՎ բնական օրենքներով,

Փողի, ծանոթի միջոցով,

Առաջացավ նոր դասակարգ,

Քյասիբներին շարին մի շարք:

Նույն գոյական միջավայրը,

Ընդհանուր սննդավայրը,

Նպաստեց օնտոգենեզին,

Զարգացած մարդու տեսքին:

Դա բնական ընտրում է,

Ու դեռ այսօր էլ գործում է,

Բայց այժմ կան նոր մեթոդներ,

Որ հորինեն նոր տեսակներ:

Հետազոտեցին գները,

Գնեցին թանկ հագուստները,

Որ զարգացնեն մարդու ցեղը,

Ու բարձրացնեն պաշտոնները:

Դա արդեն նոր գիտություն է,

Արհեստական ընտրություն է,

Որ ի հայտ գան նոր խավեր

Ու նոր մարդու տեսակներ:

Ու մի օր մի ատամնաբույժ,

Գցեց- բռնեց, որ վաղ թե ուշ,

Մարդու գանգը պետք է փոխել,

Որ չկարողանա ստել:

Մարդու գենաֆոնդը փոխեց,

Ինչ կար չկար հանեց թափեց,

Ժխտեց դաստիարակությունը,

Ընդհունեց փորձարկությունը:

Բացեց փորձարկության դպրոց,

Առաջացավ մեծ աղբանոց,

Կազմակերպեցին կոնսիլիում

Հայտարարեցին միլենիում:

Ու հենց միլենիումն սկսվեց

Նոր հիբրիդը հելավ կանգնեց:

Հենց առաջին քայլը գցե՛ց

Բոլորից շատ փող աշխատեց:

Հիբրիդը հնարամիտ էր,

Գանգը մի տեսակ ուրիշ էր,

Անվախ գնում էր ընտրման,

Չէր ճանաչում ոչ մի սահման:

Ընտելացավ ընտրումներին,

ետևվից միշտ գոռում էին,

Ու այդ հիբրիդի շնորհիվ,

Նոր խավը ձեռք բերեց պատիվ:

Առաջ եկան նոր դասերը

Ու նոր ենթատեսակները,

Նոր տեսակի դեմոկրատներ,

Առանց պոչ ու պոչավորներ:

Լիբերալներ, անարխիստներ,

Ժուռնալիստներ, պոպուլիստներ,

Խուժան կռվի վարպետները,

Զարգացան դեպուտատները:

Ըստ գանգերի ձևավորման

Ամենքը մի գիտուն դարձան:

Որպես էա՛կ, տաքարյուն են,

Բոլորը կաթնասուն են:

Գրանցվեցին թեկնածուներ,

Ավելի ուժեղ մուտանտներ,

Որոնք կռվում են ճակատով,

Ձեռքով, ոտով, փետով, քարով:

Իսկ նման բանավեճերը,

Ձևավորում են գանգերը,

Դառնում են բութ ու կռվասեր,

Իսկ շատ հաճախ կաշառակեր:

Դարվինն արդեն նկատում էր

Բոլորովին այլ տեսակներ,

Որ նման են կաթնասունին,

Քանզի ունեն նման մարմին:

Բայց մողեսի պես սողում են

Ու ամեն ինչի հասնում են:

Դարվինն ասեց.- Եղավ - չեղավ

Կաթնասողուն առաջացավ:

Նա հասկացավ ինչ կատարվեց,

Ով ինչ գնեց, ինչ վաճառեց,

Ինչ արժեք ունի տեսակը,

Ինչպես ոտք դարձավ սմբակը:

Ու երբ ամեն ինչ հասկացավ,

Թարմ մտքերով վերադարձավ,

Անցավ գործի ու գիտության,

Գրեց իր գիտական թեորիան:

Էվոլուցյան լավ է ընթանում,

Երբ հեղաշրջում է կատարվում,

Երբ ողնաշարավորները

Փոխում են իրենց դիրքերը:

Գործի են դնում փողերը,

Գնում են փափուկ տեղերը,

Ու ձեռք բերած դիրքի առթիվ,

Ձեռք են բերում փառք ու պատիվ:

Օրինակ կոկորդիլոսը,

Կամ դեպուտատ Փիլիպոսը,

Բոլորից լավ են կուլ տալիս

Ու միշտ արդար են դուրս գալիս:

Տեսակի օնտոգենեզը,

Պաշտպանեցին հարուստները,

Սելեկցիայի չենթարկվեցին,

Մնացին կուշտ ու առխային:

Իսկ նրանց ենթատեսակները,

Դարձան կաշառակերները,

Բոլոր երկկենցաղները,

Կրիաները ու գորտերը:

Համ սողում են, համ էլ լողում,

Ինչքան ասես շունչ են պահում,

Ինչո՜վ ասես որ չեն սնվում,

Քանզի դժվար են կշտանում:

Հաջորդ դասը սողուններն են,

Որոնք որպես օրենք զգույշ են,

Նրանց ոչ ոք չի բազմացնում,

Իրենք իրենց են բազմանում:

Ամենամեծ որդերն են,

Միայն փոր ու բերան ունեն,

Ամեն ծակից կարան մտնեն

Ու լավ ականջ դնել գիտեն:

Նրանց ձկներն են նմանվում,

Ավելի լավ են թաքնվում,

Կարան միշտ ել սկած մնան,

Ու ամեն գախտնիք իմանան:

Ջրի տակ են խաչասերվում,

Մենակ կառթով են բռնվում,

Իսկ բռնվելուց լռում են,

Ու բոլոր մեղքերը ժխտում են:

Այ ուրիշ բան թռչյունները,

Նրանք են հորինել սերը,

Միայն նրանք թռչել գիտեն,

Որ մյուսները երազեն:

Մյուսներն էլ երազեցին,

Բոլորը թևեր գնեցին,

Ու նրանք ով գնեց թևեր,

Դարձան չաղլիկ պինգվիններ:

Բայց շարունակում են սուզվել

Ու փորի յուղը հաստացնել,

Գիտեն երկար մի տեղ նստել,

Ոչ թէ ստեղծել, այլ կեղեքել:

Որպեա թռչուն ու օդաչու,

Ունեն կտուց, ածում են ձու,

Ու տաքացնում են ձվերը,

Ձևավորելով մտքերը:

Իսկ նա ով որ թև չգնեց,

Ընտրություններում պարտվեց,

Այդպիսիք որ չհոշոտվեն,

Հասկացան որ պիտի թռչեն:

Թռչում են ու նայում ներքև,

Ունեն միայն մի բանաձև,

Միշտ վեր ու վեր ու կա մի սեր,

Ամեքը մի փետրապատկեր:

Խելքը տված փետուրներին,

Հա թռչում են էստին, էնտին,

Կամ կռռում են կամ ծլվլում,

Կախված ով ինչով է սնվում:

Ու չեն փնտրում ճար ու հնար,

Որ չնտրվի ամեն հիմար,

Իսկ երբ հանկարծ զայրանում են,

Երկնքից ի վեր ծռտում են:

Ու ոչ ոք չի զայրանում,

Դա նշան է համարվում,

Ասում են թե խաբար է,

Դա բոլորին հարմար է,

Քանզի նորը դժվար է:

23.03.2004

Կատուների փառատոնը

Ամեն տարի նույն տեղում,

Փետրվարի վերջերին,

Կատուներն են հավաքվում,

Օպերայի տանիքին:

Կազմակերպում են համերգ,

Երգում են միայն սիրերգ,

Կատուների փառատոն,

Կտուրը մեծ երգեհոն:

Ամոռե մռ, մյաու-մռ,

Ամեն կատու մի գամփռ,

Մռմռում են մոն ամուռ,

Սիրուց մնացած մի բուռ:

Ամեն կատու մի թավուր,

Բազմանշան սանրված,

Կամ ականջն է տվել տուր,

Կամ էլ մռութը ճանկած:

Փիսոներին են գովում,

Դեպի գարուն են կանչում,

Ժանգոտ կատուն հրակեզ

Արդեն հաչում էր շան պես:

Իսկ երբ ժանգոտ, կյաժ կատուն

Շեկ փիսոին տիրացավ,

Ամենասև ու ազգուն

Կատուն խիստ ջղայնացավ:

Սիրո երգիչ սև կատուն,

Որպես սիրո մեծ գիտուն,

Պոչի ծերից մինչ մռութ,

Կյաժին թողեց առանց բուրդ:

Կյաժը որպես մեծ տաղանդ,

Տարորինակ ձայն հանեց,

Տանիքն արեց քար ու քանդ,

Բայց յարից չբաժանվեց:

Ուրիշ երգեր էր երգում,

Չբլախ Չալո էին ասում,

Չնայած որ հեչ չալ չեր,

Բայց դա ոչ ոք չգիտեր:

Որովհետև գույն չուներ,

Բայց դա էլ կարևոր չեր,

Արվեստի հետ կապ չուներ,

Կատու էր, պիտի երգեր:

Ամոռե, մռ, մյաու – մռ:

17.03.2004

Խամաճիկներին

Հեգ ժողովրդի ջղերը լարվել,

Ձգվել են սազի լարերի նման,

Խամաճիկները երգ են հնարել,

Որ լսողները լսեն, զարմանան:

Ու հանպատրաստի խաղեր են ասում,

 Ու նվագում է ջղերի վրա,

Կարծես թե քանթրի երգ են մատուցում,

Լ՛ավ են մատուցում, լա՛վ է, խոսք չկա:

Աճպարությունը արվեստ է արդի,

Աճուրդ մարդկային ու պարզ հույսերի

Ուր` ապագան են հանել աճուրդի,

Դրել սեղանին վաշխառուների:

June 25, 2013 13:11

Բոշաներին

Նրա խնջույքը ճոխ պիտի լինի,

Փառքն ու պատիվը փող պիտի լինի,

Նրան հարգողը գող պիտի լինի,

Նրա սիրտը միշտ դող պիտի լինի,

Նրա նվվոցը կոչ պիտի լինի,

Նրա շան թուլեն ջոջ պիտի լինի,

Պոչը կկտրի որ զոռբա լինի,

Պապալոի մոտ միշտ քյօռպա լինի,

Պիտի բիթի, բիթի՛ լինի:

Բայց այսուհետ, չպիտի լինի:

10.02.2013

Արևելյան բեիսբոլ

Թղթախաղի վարպետ Ջոն,

Բեիսբոլի փայտ էր ճարել,

Իսկ Բաղդատի դուտ Սաքոն

Թուխտ խաղալ էր սովորել:

Ջոն փայտով էր թուխթ խաղում,

Բայց ում կողմից չգիտեր,

Երկմտում էր, կասկածում,

Թե ում գլխին փետն իջներ:

Որովհետև չգիտեր,

Թուխթ է խաղում թե բեիսբոլ,

Ու չգիտեր ինչ ասեր,

Oյինը իմն է, թէ՛ գոլ:

Եվ դա շատ բնական էր,

Որովհետև նոր խաղ էր,

Մերձարևելյան բեիսբոլ

Իսկ Ջոն ասես մի բոբոլ:

Թերևս նոր բան չքար,

Շատ սովորական խաղ էր,

Ուժերը անհավասար,

Պարզ է ով պիտի հաղթեր:

Իսկ դրվածքը այդ խաղի,

Չի որոշում շա՛տ թե քի՛չ,

Ինչպես օրենքը փողի,

Կամ ամեն ինչ կամ ոչինչ:

Ջոն ուզում էր բոլորին ,

Փետով մի լավ քոթակեր,

Բայց բոլորին միասին,

Դնքստելը դժվար էր:

Ու Ջոնը ընտրեց մեկին,

Քեռծված ուղեղ Սաքոյին,

Որ խոսում էր անվավեր

Ու իր հետ համաձայն չեր:

Տարավ բերեց առռը հա,

Դիզ Սակոյի ճակաթին,

Սաքոն մնաց փայտացած,

Ինչպիսի՛ դիփուկ հարված:

Սաքոն լռիվ բթացավ,

Իսկ Ջոն էլ չհապաղեց,

Հպարդ առանց դառդ ու ցավ,

Տուզը թևից դուրս քաշեց:

Հետո մյուս կոզրները,

Ու Ջոն հանում էր թղթերը,

Դամեն,վալետը,կապրալը

Բոլ է,ասաց գեներալը:

Իսկ մյուս խաղակիցները

Հարամությունը տեսան,

Քշտել տվին թևերը,

Իսկ Սաքոյին մոռացան:

Բայց Ջօն արդեն լավ գիտեր,

Որ խաղն արդեն շահել է,

Գիտեր արդեն ինչ ասեր,

Ոչ թե գոլ այլ խաղն իմն է:

Հաղթողի պես թիք նստեց,

Խաղաթղթերը բացեց,

Ամեն մի թուղթ զգացմումք է,

Արվեստ ու նկատմունք է:

Ու ընդգծված գոհությամբ,

Կարծես թե ըստ օրենքի,

Որ ամեն թուղթ ինքն անձամբ,

Նկարել է որ հաղթի:

Նա ուրախ էր,չեմպիո՜ն,

Մնացածները տխու՛ր,

Ա՛յ թե փող աշխատեց Ջօն,

Մտախոհում էին իզուր:

Քանզի խաղն ունի պայման,

Որ սսկում է բոլորին,

Չի կարելի բարձրաձայն

Խոսել հարամի մասին:

Բոլորի գլխին փորձանք,

Իսկ Ջոին փառք ու պարծանք,

Իսկ Սակոն սեղանի տակ

Փռվել էր թարս ու շիտակ,

Մեկ մեկ ասում էր,

խաղա՞նք՝:

24.03.2004

Դեմոկրատիաի պատը 

Էս աշխարհը փոքր է,

Մեր բակի չափ է,

Կամ մեր բակի պես մեծ է,

Ինչ որա է,

Մինչև դեմի պատն է:

Պատից էնկոմ էլ է աշխարհ,

Բայց ո՛չ բոլորի համար,

Այսինքն բոլորի համար,

Բոլորի՛,

ով ունի դոլլար:

Պատից էնկոմ շուկա է,

Ասում են տերը հսկա է,

Մի ոտը առ է մյուսը ծախ,

Առնում ծախում է աջ ու ձախ,

Շատ հարուստ է ու անվախ,

Մենակ գլուխն է մի քիչ կախ:

Յոլդաշ Ալոն փիղ է գնել,

Խելացի բան է մտածել,

Փղի հետ փիղ է պարապում

Ու ինքն էլ է փիղ ձևանում,

Իմիջայլոց լավ է ստացվում,

Երբ կնճիթով է մտածում:

Շատ բաներ կան պատից էնկոմ,

Գարեջուր, ողի, վիսկի, ռոմ.

.

 Պատից էնկոմ ամեն ինչ կա,

Ուզածիդ պես կյանք,ապագա:

Լսել էմ ,էդ պատը արդեն

Պիտի ընդմիշտ գլոբալացնեն

Ու բոլորս մեկի նման

Պատրաստվում ենք գլոբալացման:

Մեր բակն արդեն գլոբալ բակ է,

Մեր տրանսպորտը մի գլորակ է,

Մի գլորակ տասը վարորդ,

Էն էլ մեկը մեկից ձախորդ,

Այսինքն ո՛չ, ձախորդ չեն

 Ուղղակի ուրիշ ճար չունեն,

Մեղավորը էդ պատն է,

Ի՞նչ ասես, դեմոկրատիա՛ է,

Ուղղակի էդ ճամփան ազատ

Տանում է ուղիղ դեպի պատ,

Ո՜վ հետևի գլորակի՛ն

Պիտի գնա ծեփվի պատին:

Ասում էմ էդ պատը քանդե՛մ

Ազատ,

հպարդ շուկա հելնեմ,

Ու՞մ է պետք էդ ճամփան ազատ,

Որ տանում է դեպի պատ:

Որ տեսնես ու գիտենաս

Գլուխդ ո՛ր պատին տաս:

- Դե ի՞նչ արած թող լինի պատ

- Վերից խոսեց մի դեմոկրատ,

Էն Վաղոն է երկրորդ հարկի,

Վաղո պատուհանդ փակի՜,

Նստի մի օդապարիկ

 Իջիր բակ, մեր հայրենիք:

Վաղոն եկավ նայեց պատին,

Նայեց խարաբ գլորակին,

Ասաց – Մեզ գլորակ պետք չէ՛,

Մեր բակը գլոՐբալ բակ չէ՛,

Մեզ պետք չէ՛ գլոբալիզացիա,

Մեզ պետք է փլոգալոզացիա՛,

Պետք է պատը փլելիզացիա՛,

Կամ պատից թռնելիզացիա՛,

- Ա՜յ քեզ հիմարիզացիա՜,

Բա՛ որ ընկնեսվարիզացիա,

Կամ պատն ինչո՞վ փլելիզացիա,

Ո՛չ մի խելամիտիզացիա,

Նախ պետք է մեխանիզացիա,

Չունենք բուլդոզերիզացիա,

Գոնե ասեիր դեմոկրատիա՛...

- Դեմոկրատիան միշտ կա ու կա՛

 Պա՜տը վկա.՛ 15.09.2006

Ուրեմն շուն է՝լ չէ

 Գերմանիայում լավ շներ կան,

Գերմանական ավչառկաներ,

Նրանց կողքին Թալեաթ փաշան

Լավ շուն լինելու շանս չունե՛ր:

Թափառակա՜ն, անտե՜ր շու՛ն էր,

Վռնդե՛լ էին իր թաղից,

Շատ անլվա ու քոսոտ էր,

Վարագի բուն էր տեղից:

Ըստ հետևյալ վարկածի,

Որ վարագը չտարածվի,

Թեհլերյանը լուծեց հարցը,

Բռնե՛ց ու գյուլլե՛ց էդ շանը:

Թափառական շներին

Այժմ չեն գնդակահարում,

Ուստի շուն Թալեաթ փաշին

Ոմանք զոհ են համարում:

Բայց արի տես, որ նա զոհ չե,

Թեհլերյանն էլ մեղավոր չէ,

Դատարանն է դա որոշել,

Թեհլերյանը շուն չի՜ սպանել,

Ուրեմն Թալեաթը շուն է՝լ չէ,

Բորենի՛ է երևի... 2005

«Փափուկ» թերթի լրաճչողը»

 «Փափուկ» թերթի թղթակիցը,

Մի փորձառու լրաճչող,

Ուզում էր, որ զրուցակիցը

Լինի դուդ և ունենա փող:

Նա իր գործը լավ գիտեր,

Հեյ գիտի պարոն դդեր,

Թե ուզում էք թուք ու մուր,

«Փափուկ» թերթից ունեք հյուր:

Գնաց մտավ մի մեծ շենք,

Ամենամեծ սենյակը,

Ու գրիչը որպես զենք,

Անցավ գործի գրչակը:

Էդ սենյակում մարդ չկար,

Մի չաղլիկ ճանճ էր տզզում,

Լրաճչողը արդար

Ձեռնեց հարց ու գրառում:

- Դուք ինչու՞ էք այստեղ տզզում,

Ի՞նչն է ձեզ անհանգստացնում,

Ե՞րբ տզզում էք սենյակում

Ձեզ ո՞ր թերթով են խփում:

- Տզզ,տզզզ,տզզզ…

- Ի՞նչ է նշանակում տզզ:

- Տզզ, տզ-տզ, տզզզզզզզ:

:- Պարզ է, ուրեմն Տ.Զ..Զ:

Տնտեսական Զարգացումների Զավթիչ:

Ա՛յ քեզ լքտի բանկի վարի՜չ,

Դուք զավթում էք թե՞ զարգացնում,

Լսու՞մ էք ինձ, ձե՛զ եմ տզզում:

- Ու հմուտ լրաճչողը

լրացրեց հաջորդ տողը.

- ԵՎ այսպիսով,պարոն ճանճը

Դեռ չի ընկել սարդի չանչը:

- Ու շտապ վազեց լրաճչատուն,

Ուղիղ հրատարակչություն,

Այնպես ճչաց,որ իր ձայնից

Ինքն էլ թռավ կանգնած տեղից:

Ու օդի մեջ տեսավ հեռուն,

Տեսավ բարին, ճշմարտություն,

Տեսավ հեռու կանաչ դաշտում

Մի վրդովված էշ էր զռում:

Մտքում կապվեց մի նոր հանգույց,

Հորինեց նոր հարցազրույց:

12.07.2006

Ամերիկյան Պորտապար

Ամերիկյան ազատ ոգին

Դեպ արևելք էր ճախրել,

Պորտապարի թակուհին

Անկարա էր ժամանել:

Պորտապարը Թուրքիայում

Գնահատում են, գիտե՛ն,

Իսկ Ամերիկայում 

Որպես աստղ կնդունեն:

Նազանքով ու նզրանքով

Պարպրում էր բեմերին,

Ամերիկյան հմայքով

Պորտապարի թակուհին:

Նա իր գինը լավ գիտի,

Գիտի երբ ինչպես պարի,

Որ Թուրքերի դուրը գա

ԵՎ ունենա մեծ շուկա:

06.07.2006

Շերեփուկները

Գլուխ, աչքեր, պոչ, բերան 

Ու բոլորն իրար նման,

Իհարկ է մեծ ու փոքրիկ,

Ինչպես և տարբեր մարդիք:

Սակայն շերեփուկները

Շատ արագ են զարգանում,

Կորցնում են պոչերը

Ու թաթեր են ձեռք բերում:

Այդպես դառնում են գորտեր,

Տարպեր չափսի դոդոշներ,

Ինչքան շատ են գիրանում

Այնքան բարձր են կռկռում,

Բնակա՝ն երևույթ է:

2006

Քցողների նրբանցք

Չե՛մ ասի ո՛ր քաղաքում եմ,

Չե՛մ հիշում, դեռ չե՛մ մտածել,

Միտքս այսօր ինձ խաբել է,

Գիտեցածս էս հասցեն է.

Խաբեբաության փողոց-

Քցողների նրբանցք-

Կարծես ծանոթ է ինձ այս փողոցը,

Ուր ամեն կառույց այլ մոլորակից,

Աջ թևիս վրա գրադարանը,

Ձախից դատարան, բանգի պատին կից:

Նեղլիկ փողոցն է նրանց բաժանում,

Որ ուղիղ դեպի բաղնիք է տանում,

Հարմա՝ր ճարտարապետություն է:

22 .08.2005

ՔաՎթառ կատուն

Քյա՛ռթ - քյա՛ռթ ատամ մի ջադու

Որոշեց դառնալ կատու՛,

Նամակ գրեց մկստան,

Որ իր մասին փսփսան:

Մկները փսփսացին,

Ինչ կա՜ր - չկա՛ր կրծեցին,

Կատուն առյուծի նման

Կանգնե՛ց աշխարհին պաշտպան:

Չանգյալը կեռ յաթաղան,

Մարդու կաներ մի բերան,

Բայց ծամել չե՝ր կարենում,

Ասես լվա՛ծք էր անում:

Իսկ մկները անլվա,

Ուրիշի՝ հաշվի վրա,

ՔաՎթա՝ռ կատվի բերանում

Պոչերն էին լվանում:

13.03. 2006

Հավանոցի հավքերը

Հավանոցի հավքերը՝

Փնովում էին կարգերը:

Փթել են թարեքները

Ու ծեռտոտ են բները:

Կարծես հավեր չեն այլ բվե՛ր,

Բայց ոչ մեկը չուներ ներվեր,

Ու բոլորը ծնված օրից,

Տառապում էին քոռությունից:

Հենց մի քիչ էլ մութը նեղեց

Հավախորհուրդը սկսվեց,

Ու հավքերը հավանոցի

Քչերը փուք անցան գործի:

Կչկչվում էր երկու թեմա.

Ազատություն և ապագա.

Եվ այլ վեճակչկչոցներ,

Կչկչում էր ով ինչ ուզեր:

- Ինչու՞ ով որ ձվատու չի՝

Տանում են մահապատժի,

Ինչ մեղք ունեն խեղճ կանայք,

Կչկչացեք պարոնա՜յք:

Մի՞ գուցե մեր ձայնը լսեն’,

Մարագի դուռը չփակե՝ն,

Բմբուլ պոկելը արգելե՝ն,

Ու մեզ ջուջու չանվանե՝ն:

Թույլ տան բոստսնում քճճել,

Ցանկապատից ենկոմ թռչել...

Աքլոր ինչու՞ չես կչկչում

Թե՞ դա քեզ չի՛ վերաբերվում:

-Եվ իրոք աքլօրը լուռ էր,

Նա մտածմունքների մեջ էր,

Նա հաշվում էր մինչև յօթը,

Գիտեր երբ է առավոտը:

Աքլորը խո՛րն էր մտածում,

Ինքը հավ չի՛, ձու չի ածում,

իսկ հավերին պետք են որթեր,

ԵՎ հետո նո՛ր ուրոշ կարգեր,

Որթը համեղ ուտելիք է,

Որթը բնական երշի՛կ է,

Կամ ամերիկական փլաֆ,

Ինչքան շատ լինի ենքան լավ:

Բայց ոնց առանզ տիրոջ կամքի՛,

Հավը որթով նախաճաշի,

Դա օրինանախախթությու՛ն է,

Հավահեղափոխությու՛ն է,

Աքլորն հասկսցավ վտանգը,

Գցեց բռնեց հանգամանքը,

Որպիսի հավերը լռեն,

Նախ պիտի իրար դնքստեն:

Ու մտածեց նոր մեխանիզմ,

Որ տարածի հակահավիզմ,

Իսկ որ հավերն իրար փետրե՛ն,

Նախ և առաջ պիտի սնվեն:

Աքլօրը վիզն ուղիղ ցցեց

Ու խորիմաստ բացականչեց,

Որ մեզ որթով ապահովե՛նք

Պիտի գոմա՛ղբը քճճենք:

Ու հավերը թափան ներքև,

Գոմաբի մեզ հավերի քևֆ,

Կեր ու խում է կուլտվություն,

Էլ ինչ հավի ազատություն:

Ըստ գոմաղբում կուլ տվածի,

Ամեքն անցավ մի լավ գործի,

Կամ ածում էին կամ քճճում,

Համարյա էլ չեին կչկչում:

Իսկ գոմաղբը շուտով պրծավ,

Դա հավերի դուրը չեկավ

Ո’նց կլինի առանց որթի,

Առա՛նց հատուկ արք ու բարքի:

Ու հավերի երակներում

Ազատության կանչն էր եռում,

Ամեքը մի առյուծ որպես

Ու գիշատիճ թռչյունի պես:

Կչկչաց մի մեծակոկորդ.

Որտեղ աղբ կա, այնտե՛ղ էլ որթ:

Դա մեծ աղբանոցն է բագում,

Իզուր չեն միշտ այնտեղ կռվում:

Բոլոր դեմոկրատ հավերը

Գցին բռնին միջոցները,

Որտեղ փորեն, ում կտցեն,

Հավերը ու՞ր պիտի թռչեն:

Ու սկսեցին քվյարկել,

Ինչպե’ս աղբը գրավել,

Բայց հավերը որպես հավքեր

Գրավեցին տարպեր դիրքեր:

Կուլտուրական հավերն ասին.

-Պետք է քվյարկել միասին.

-Թռան բարձր թարեքներին

Կոխռճելով պլեբեյներին :

Քվյարկեցինին միանգամից,

Ծեռտի տարափ թարեքներից,

Ներկայացնում էին փաստերը 

Որ դժվար է մարսվում կերը:

Մի թոթոլ հավ վրիպեց,

Փաստը տեղ չհասցրեց,

Փաստը մեծ էր էտ հավի

Ու չափազանց ջրալի:

Տուժվեցին պլեբեյները,

Ու փոխեցին դիրքերը,

Աքլորն օգտվեց պահից

Ու կչկչաց իր գահից:

-Այ քեզ ծեռտաբանություն,

Անզուսպ հակահավություն,

Անմիտ ռմբակոծություն,

Ես էլ եղավ ազատություն:

Բայց հավքերը հավանոցի

Կերած ու կուշտ անցան գործի,

Ամեն մի հավ մի հրանոթ,

Մի մեծ հետույք ու երկու ոտ:

Եղած չեղածը վեր ցցած,

Իրար վրա խիստ զայրացած,

Խուբ խումբ ռնբակոծում էին

Ինչ որ արդեն մարսել էին:

Ամենադիպուկ հավերը

Խնայում էին փամփուշտները

Իսկ օվ որ նշանառու չէր,

Իմիջայլոց կրակում էր:

Իսկ ի’նչ նետել ու որտեղի’ց,

Միշտ կախված է կերակուրից,

Որ վերածվում փամփուշտի,

Բարձր թառի ու կրակի:

Շատ մեծ դեր է խաղում կե՛րը,

Երբ մարտնչում են հավերը,

Հատկապես երբ ծեռտամարտ է

Իսկ դեմքի դիմաց քամակ է:

Ահա՛ ամենաբրբեջը,

Գնդացի՛ր է փորի մեջը,

Ամենավերջի մոդելի՛,

Ու կոչվում է էլի- էլի:

Շուտով էլ հաշվի չեին առնում

Օվ ում վրա է կրակում,

Վժվժոց ու ճվճվոցներ,

Աքլորն արդեն ծլվլում էր:

Աղբը հատակին լճացավ,

Ջոչի անկողինը թրջավ,

Աքլորը սայթակեց ընկավ,

Կչկչացին թե լավ եղավ:

Նա ուղեղի ցնցում ստսցավ,

Մուսեն գլխից թռավ կորավ,

Գլուխը ցնցելով քայլում

Ու ինչ որ բան էր քչմնջում:

Բայց հիշում էր որ հպարդ է,

Որովհետև տղամարդ է:

Ապոլոնի պե՛ս էր կանգնում,

Երբ բոստանից դորս էին քշում:

ԵՎ ահա վաղ առավո՛տը,

Հենց եղավ ճիշտ ժամը յոթը,

Ամենաբարձր թարեքին

Աքլորն անցավ իր գործին:

Արքայի պես հպարդ կանգնեց,

Կոկորդը միչև վերջ բացեց,

Ծռտեց,

ծեռտից կանգնեց հեռու,

Հպարդ գոչեց. Կուկուլուկու՛:

22.03.2004

Դատարկ շիշը

Դատարկ շիշը մտածում էր.

-Ա՛խ երբ պիտի մեկ էլ լցվեմ,

Ու նույն գինը ունենամ,

Ու եթե չկոտրվեմ

Ավելի կթանգանամ:

Ախ երևի շտապել պետք չէ

Երբ գները աճում են,

ԵՎ գուցե իմ տեղն այստեղ չէ,

Ուր խելագար խմում են:

Մարդի՛ք մ՛ի դժվարացեք,

Շշե՛րը տարե՛ք հանձնե՛ք:

Երբ կրկնակի թանգանամ

Ինձ ուրիշ տուն կտանեն,

Միանգամից կզարգանամ

Ու ինձ քիչ քիչ կխմեն:

Էլ չեն ասի էժան գինի,

Կոնյակի տեղ կդնեն,

Ու խմողն էլ էլ չի արբի

Ու շպրտի դես ու դեն:

Մարդի՛ք մ՛ի դժվարացեք,

Շշե՛րը տարե՛ք հանձնե՛ք:

Ախ երանի դա շուտ լիներ,

Գները շուտ բարձրանաին,

Իմ երազը կկատարվեր,

Ինձ կգովեին միաձայն:

Մինչդեռ կանգնած փոշու մեջ,

Իմ պես դատարկների հետ,

Որ շարում է կողքիս անվերջ,

Էս արբեցողն անհեթեթ:

Մարդի՛ք մ՛ի դժվարացեք,

Շշե՛րը տարե՛ք հանձնե՛ք:

-Տաս տարի անց էս միջոցից,

Արբեցողը մի շշով,

Ջոր եր տանում իմ աղբյուրից

Քթի տակ մրթմրթալով:

Շշե՛րը, շշե՜րը, շշե՜րը, շշե՜րը:

1998

Պահածոի առեղծվածը:

Նվիրվում է պահարանում հայտնաբետված ծիրանի կոմպոտին

Ընդհանում էր երկար մի նիստ

Այնտեղ մութ էր ու անհանգիստ

Դրված էին պահածոներ

Ու լսվում էին անկապ ձայներ

Մեկ գոռում էին վա՛յ – վայ՛ հասի՜,

Մեկ էլ խանձված հո՛տը մսի:

Դա կուխնյաի պահարան չե՛ր,

Քարանձավ՛ էր մութ ու անստվեր

Ուր իրար կողք շարված շշե՜ր

Պահածոնե՜ր, պահածոնե՜ր:

Ամեն մեկը իր մանդաթով,

Օգտագործման տարով, թվով,

Եվ ահա մի անհայտ սրվակ,

Որը ունի լոք մի «գտակ»,

Ամուր փակված մի կափարիչ

Ու վե՛րջ, ոչ գի՛ր, ոչ թի՛վ, ոչի՛նչ:

Անհայտ է թե երբ է փակվել

Բաղադրությունը չի նշվել

Եվ ի՞նչ հատկություններ ունի

Որը ոչ մի սնունդ չունի

«Մարսողական համնակարգի»

Պահարանի երկրորդ շարքի

Միակ զենքը ընդեմ չարքի

Հենց նրա մետջ պիտի լինի

Ի՞նչ կա այնտեղ, ի՞նչ է պահված

Հարցերի հարց, հարցերի հարց:

Կոմպո՛տ, ահա՛ գտնվածը,

Պահածոի առեղծվածը:

01/29/2012

Պալատական

Այլևս ո՛չ սովետական՝

Մեծահարու՜ստ է պաշտոնյան,

Հավատացյալ ու գողական,

Լափամանը օրինական:

Այժմ ազատ են կարգերը,

Պալատական ազատություն,

Այնտեղ երջանիկ շները

Վայելում են կուշտ գոյություն:

Պալատական շնիկը սին,

Լափամանը սեղմած կրծքին,

Դունչը հառած դեպի լուսին,

Կաղկանձում է սիրո մասին:

11.04.2011

Աթոռը 

Աթոռը հյուր էր եկել

Իսկ նստելու տեղ չկար,

Մոլորվել էր ու հե՜զ կանգնել,

Իմիջայլոց,

շատ հարմար:

19.03.2011

Բզեզին 

Ծանոթ մրմունջ է

Ծանոթ մլավոց,

Համով տրտունջ է

Առանց լաց ու կոծ:

Այնքան բարի է,

Այնքան լավատես

Ու թռվռում է 

Թիթեռնիկի պես:

Ու՞ր էք բցեզներ,

Թռե՜ք բուրաստան,

Բակունցը կասե՝ր,

Թե լսեր սրան:

02.02.2011

Լեզվի շուկա՞

Թույն են դրել վերքի վրա,

Որ Աբովյանն էր բուժում,

Ու Մաշտոցի խոսքին հակա,

Լեզվի շուկա են բացում:

Պարո՜ն չարչի,

մի՛ չարչարվի,

Քանզի չամիչ չե՛ս վաճառում,

Քսակդ մի լավ տեղ պահի,

Հայոց լեզուն չի վաճառվում:

23.05.2010

Դաշտամուկը

Դաշտամուկը եռանդով

Ձմռան պաշար է տեսնում,

Այս մարդուկը նույն կերպով

Իր ապագան է կերթում:

Ու թշերը ուռեցրած

Ապագայից է ծամում,

Նա խելոք է ու կրթված,

Լա՛վ գիտի ինչ է անում:

Նա ծամու՛մ է ու ծամու՛մ,

Հանուն վզի հաստության,

Ինչ որ բան է քարոզում,

«Ջատագո՜վ» է գիտության:

23.06.2010

Խելառը

Ապա նայեք էս խելառին,

Բանաստեղծ է էս նոր դարում,

Մի զույգ կոշիկ չունի հագին,

Ոտանավոր է հորինում:

Երևի լավ չի հորինում,

Քանզի լո՛կ մի տեղ է կարդում,

Որտեղ կա շա՜տ ուտելու բան 

Ու մթնոլորտ պոետական:

Մի տե՛ղ ունի նա խոսելու՝,

Սեղանի մոտ խնջույքնրի,

Ուր չես տեսնի կոշի՜կն հագի,

Թեկուզ ելնի՛ կանգնի ոտքի՛ :

Ու պոետը արտասանե՜ց,

Լռությու՜ն էր ճոխ սեղանին,

Մեկը նույնիսկ արցունքոտվեց,

Խո՛սքն էր կպել խեղճի սրտին...

Իսկ պոետը կերած-խմած,

Կոշիկները պատառոտված,

էն լոռեցի Սաքոն ասես

Խենթ ու խելառ՝ ելավ գնաց..

08.01.2009

Սուտը 

Փչում է Բաղդադի քամին,

Արդար չարչին է հարթակին,

Խոստանում է ապագա,

Ուր ո՛չ մի չարչի չկա:

Փչում է չարչին միալար,

Ո՛վ է ազնիվ,

ո՛վ է արդար:

Նրա սուտը կարևոր է,

Ծախու կնոջ ներքնաշոր է:

Հմայում է ու համոզում

Ու էլ կարևոր չէ գինը,

Գայթակղում է ու մատուցում 

Պոռնիկի ծախու մարմինը:

29.07.2008.

Միջանկյալ ազատություն

Ազատությունը դա մի արջ է,

Որ քնում է չորս տարի,

Չորս տարին մեկ արթնանում է 

Ու ելնում է պայքարի:

Մագլցում ու բարձրանում է

Ամենաբարձր ծառը ,

Ծառի կատարից պատմում է

Նախընտրական իր ճառը:

Ու հավքերը, միջանկյալ,

Սկսում են մրթմրթալ:

Որ շատ տարորինակ է...

12.03.2008

Քաղաքական բասկետբոլ

Խլեզներն ու ընձուղտները

Բասկետբոլ էին խաղում,

Նրանց անհաշտ զեղումները 

Բանավեճ էր հիշեցնում:

Խլեզները ֆշշում էին

Վա՜խ իմ պոչը,

իմ քամակը,

Ընձուղտները դոփում էին,

Որոնում էին գնդակը:

15.03.2008

Մկան մտքինը

Իրենից գոհ, շախով-շուխով,

Կենտրոնական շքամուտքով,

Հին բազկաթոռի տակից

Մուկը հելավ իր ծակից:

Հպարտ նայեց չորս բոլորը

Վարագույրի հետևից,

Կտրուկ պոկեց գետնից փորը,

Դուրս եկավ ընդհատակից:

Անցավ սառնարանի մոտ.

- Գրո՛ղը տանի, ո՛չ մի հոտ,

Չէ՛ որ այստեղ երշի՜կ կա,

Ահա թե ինչու՛ էմ ես հակա՛:

Չեմ վախենում ո՛չ մեկից,

Ես խո՛սք ունեմ ասելու,

Հացամանը ինձանից

Արդյոք ու՞ր էք պահելու:

Հրես ելնեմ սեղանին

Ճշմարտությունն ասելու

Ու տե՛ս թե տան տիրուհին

Ո՛նց է վախից ճչալու:

լեզուն կապ է ընկնելու,

Թավալվելու է իմ դեմ,

Ես` անչափ վախենալու,

Պիտի տիրուհուն ներեմ:

Ելնեմ մտնեմ իմ ծակը

Կամ բազկաթոռի տակը

Ու տակից եմ ծակելու,

Աթոռն ի՛մն է լինելու:

ԵՎ ա՛յսուհետ գիտեցե՛ք,

Ծակս էլ չսվաղե՜ք,

Կրծել, ծակելն ինձ համար

Միշտ եղել է խաղ ու պար:

05.12.2007

Պարոն Եսեմորկամը

Նա շատ դժվար դերասան էր,

Բայց դերը հեշտ էր խաղում,

Լավ մշակված կեցվածք ուներ,

Ուժեղ էֆեկտ էր գործում:

Նա լու՛ռ էր ներկայանում,

Մերկացնելով ատամը,

Շատ ինքնատիպ էր ժպտում

Պարոն Եսեմորկամը:

Երբ գլուխն հետ էր թեքում,

Որ տեսնեն իր էությունը,

Շատ ճկուն էր պահպանում

Հավասարակշռությունը:

ԵՎ շնորհիվ հաստ վզի

Գլխի ձևը չեր տուժում,

Հ՛եյ Նիկոլա Սարկոզի

Տ՛ես արքան ո՛նց է քայլում:

01.12.2007.

Ո՛չոչխարը

Մի մտածող մեր նոր դարում

Հոգնել էր կյանքի շուկայում՛

Չեր ըմբռնում գովազդները,

Ու կակազում էին մտքերը:

Որոշել էր հանձնվել,

Էլ չեր ուզում մտածել,

Չգտնելով ո՛չ մի ճար,

Որոշեց դառնալ ոչխար:

ԵՎ այդ հարցով տակավին,

Դիմեց ծանոթ բժշկին,

- Մի բան արա ինձ համար,

Ուզում եմ դառնամ ոչխար:

-Ոչխար դառնալը հեշտ է,

Կոտոշ ճարելն է դժվար,

Կոտոշը դիֆիցիտ է,

Չունեմ նույնիսկ ինձ հաա՜հմաա՜հր:

- Էդ կոտոշի եղածն ի՞նչ է,

Մի զույգ կոտոշ էլ՝ չես ճարում,

- Է՜հհհհ, մի զույգը քիչ է, քի՛չ է,

Ոմանց տասը չի հերիքում:

- Տասը կոտոշն ի՞նչ են անում,

- Ի՛նչ որ դու էս ուզում անես,

Սրա-նրա կողն են բզում,

Իսկ քեզ չե՞ն բզել, չգիտե՞ս:

Գիտե՛ս, հեշտ չե ոչխար լինել,

Մկկալ ու խոտ արածել,

- Ի՛նչ դժվար է, կմկկամ,

Այդ մեկը որ հաստատ կարամ:

Ականջս համարակալ,

Ոչինչ պետք չե հասկանալ,

Տեղս միշտ կգիտենան,

Կունենամ իմ ապագան:

- Չէ՜, քեզանից բան դուրս չի գա,

Դու արդեն շատ էս խոսում,

Ոչխարը պետք է մկկա,

Երբ ինչ որ բան է ուզում:

09.09.2007թ.

Ռումբը

Գինետա՜նն էի,

Կրքերի թատրոն,

Արյունս գինի,

Սիրտս երգեհոն:

Ոսկեծամ աղջիկ,

Հոնքերը բարակ,

Մոլորված եղնիկ,

Աչկերը ճրաք:

Ասես կրցքի տակ

Նյութ է պայթուցիկ

Ինչու է մենակ,

Մեծ սիրո գախտնիք:

Սպանիչ աչքերում

Սեր է անավարտ,

Զոհին է փնտրում,

Վայ խեղճ տղամարդ:

Գեղեցիկն հանհոգ

Կանգնել էր մենակ,

Վառվռող մորմոք

Տղի կրցքի տակ:

Ինձ սպանում ես հայացքով,

Ախ, թող մի քիչ էլ ապրեմ,

Նիզակտ անցավ իմ սրտով,

Ուր որ է ես կընկնեմ:

Տխուր մի նկար,

Մի տղա հպարտ,

Դարձել էր անճար,

Քիչ առաջ անպարտ:

Սիրունը նայեց

Ու մեջքով կանգնեց,

Աշխարհը պայթեց,

Ռումբի պես պայթեց:

Տղայի հոգին

Սլացավ երկինք,

Սիրում եմ անգին,

Բեր կնքենք դաշինք:

Ինձ սպանում ես հայացքով,

Ախ, թող մի քիչ էլ ապրեմ,

Նիզակտ անցավ իմ սրտով,

Ուր որ է ես կընկնեմ:

05.01.2004

Աճուրդ 

 Հին շորերի աճուրդում,

Ռելիկվիաներ են վաճառվում,

Հռչակաոր մարդկանց իրեր,

Ասես պատմական դեպքեր:

Էլ անդերտալտցու կոշիկներ,

Էլ թագաորների շորեր...

Ահա՛ ներքնաշորի շարքերը,

Արքայ՛ի անդրավարտիկները,

Թակուհո՛ւ ներքնաշորերը,

Ավա՜ղ, են չէ՛ արդեն գույներըը,

Թերևս անցյալի աղոթը,

Կոմպենսացնում է սուր հոտը,

Իսկ նման հատուկ իրերը,

Գնում են հոտառուները,

Դժվար բան է անցյալի սերը,

Էլ չեմ ասում գները:

05.02.2004

Որսկանը

իմ կատվին

Կատուն որսի է հելել

Ու իմ երշիկն է որսում,

Հատուկ բան է մտածել,

Որ ես լավ չեմ հասկանում:

Ըստիս այդ կատուն յոգ է,

Նա ամեն տեղ պառկում է,

Քար , փուշ, մեխ, կամ ինչ լինի,

Մենակ մսի հոտ լինի:

Թե պետք լինի էտ կատում

Մի տարի կթաքնվի՛,

Ստամոքսում ցանկություն,

Որ իմ երշիկը տանի:

Էտ վտանգավոր կատուն,

Համառ է ու խորամանկ,

Արի ասա անասուն,

Ու կարդա մի գրի տակ:

Չէ՛, էտ պոչավոր դևը,

Ինձնից որ խորամանկ է,

Հալա պառկելու ձև՛ը,

Չինական ակրոբա՛տ է:

Թէ պետք լինի կխոսի,

Կասի Ա՛կսել երշիկ տուր,

Բայց նա գող է, չի ուզի,

Թեկուզ հազար թուք ու մուր:

Թէ չհաջողվի որսը,

Ուրիշ բան կմտածի,

Եղավ գիշերվա չորսը,

Դեռ ինչկան պիտի պառկի:

Ու թէ ես չխափնվեմ,

Որ երշիկս չտանի,

Կասկածում եմ ու գիտեմ,

Վերջը ինձ կհամոզի:

1996

Մատնիչը

Պատառաքաղն արծաթյա

Շողշողում էր սեշանին,

Ու սպառնում էր մոտակա 

Խորովածի թիքեքին:

Ձեռքիցս ու’ր ես պրծնելու,

Այ խորոված հավի բուտ,

Ես անիվն եմ ուտելու

Ու միշտ բերում եմ հոգութ:

Ես պատառներ եմ ընտրում,

Բոլորի տեղը գիտեմ,

Շատ դիփուկ եմ այդ հարցում,

Ում ուզենամ կչանչեմ:

Հետախույզն եմ բերանի,

Ու ստամոքսի բանալին:

Ես եմ բոլոր կարգերի

Աչք ականջն ու հայելին:

1995

Փետրվար 

Երբ փետրվարի միտքը

Այնքան հեշտ է գուշակել,

Երբ նա հանել է շորերը,

Բայց էլ չի ուզում քնել,

Ուրեմն գարուն է արդեն,

Ներեղութ՛յուն՛,

Ահա՛ գարուն ցանցառերեն:

Տարվա այդ եղանակի՛ն

Ձեռնտու չէ լինել կին,

Տղերքի գործերն են լավ,

Որ ունեն մի դառդ ու ցավ,

Սովորաբար հավաքվում

Ու գարեջուր են խմում:

Ռազմախորհուրդ են անում,

Մրցության են պատրաստվում,

Ու հարձակօւմից առաջ

Ձևանում են մի քիչ քաջ,

Մի քիչ պոետ, մի քիչ երգիչ,

Սիրուն պետք է ամեն ինչ:

Մեկը երգ է հորինում,

Մեկը սերն է քանդակում,

Մեկը կոնֆետ է գնում,

Կոնֆե՛տ, ի’նչ հաջողություն,

Ու’ր ես, ու’ր ես ի՛մ սիրուն:

07.01.2004

Շերեփը 

Մեծագլուխ մի շերեփ

Սիրահարվել էր ճաշին,

Ու ձգտում էր ամեն կերպ

Ճաշը անել մի բաժին:

Բայց նա շերեփ, գանգը փոս,

Բաժանելու համար էր,

Ու պիտի լուռ ու անխոս,

Ընդհամենը բաժաներ:

2000

Ճանապարհորդություն սյան շուրջը

Պերեստրոյկան լավ շոու էր,

Հազար ափսոս շուտ վերջացավ,

Լավ են հիշում, ով արթուն էր 

Կամ ճիշտ ժամին արթնացավ:

Եվ մերձբալթյան երկրներում,

Որտեղ մարդիք շատ չեն քնում,

Արթնացել են եվրոպայում

Դեմոկրատիա են դավանում:

Ահա մի գյուղ տասը տնից,

Էստոնական կոկիկությամբ

Կազմել է մի շրջանագիծ

Նախանձելի ճշկրտությամբ:

Եվ այդ գյուղը երկնքիս տակ

Ուներ կլոր հրապարակ

Իսկ կենդրոնում սպիտակ ներկած

Մի հոսանքի սյուն էր ցցված:

Ու սյան շուրջը նորից շրջան,

Երկու գծով, միանման,

Որ գծել էին անիվները,

Օրինապահ վարորդները:

Արթնանում էր գյուղը փոքրիկ,

Ուր ամեն ինչ հարմար, մոտիկ,

Ուր լոք մի բան էր պակասում,

Տաքսի չկար այդ գյուղակում:

Եվ նա, ով շուտ էր արթնացել,

Առաջինն էր դա նկատել,

Քանի, որ լավ էր հասկացել,

Որ եվրոպաում է արթնացել:

Դա Հաննեսն էր,

հմուտ վարորդ,

Որ չեր ուզում մնալ միշտ ճորտ,

Եվ որոշեց մեր Հաննեսը

Հիմնել սեփական բիզնեսը:

Երկար բարակ չմտածեց,

Երբ լիորեն քնից զարթնեց,

Հին մեքենան լվաց, մաքրեց,

Գնաց գյուղի սյան մոտ կանգնեց:

Եվրոպական առավոտը

Խզբզում էր նախրի հոտը,

Որ անցնում էր հրապարակով,

Սյունն էր, տաքսին ու կով, կով, կով:

Նախիրն եկավ, անցավ, գնաց,

Իսկ Հաննեսն իր տաքսով մնաց

Ու սպասում էր են սյան կողքին

Իր առաջին հաճախորդին:

Ու ժամանեց հաճախորդը,

Ո՛չ, գաղտնի էր մոտենում,

Ինչպես քթում որսի հոտը,

Որսորդական շունն է քայլում:

- Բարև Հաննես,

է՛ս տաքսի է՞ս. Հանես - Այո՛ Կառլոս,

սպասում եմ քեզ:

Կառլոս – Ա՛յ ապրես դու, ինձ հենց հիմա

Տաքսի էր պետք, քշի՛, գնա՛:

Հանես- Ուր էս գնում ա՛յ տնաշեն,

Ձկնորսությա՞ն, ուշ չէ՞ արդեն.

Կառլոս – Ո՛չ, պտտվի տասը շրջան

Էս սյան շուրջը, բիզնեսմեն ջան:

Հաննես – ձեռք է՞ս առնում, ա՛յ հարբեցող,

Ինքդ պտտվի, չե՞ս կարող:

Կառլոս – Ո՛չ, ես տաքսով եմ պտտվում,

Այդպես, ժամանակ եմ շահում:

Հաննես – Տասը պտույտ էս սյան շուրջը

Նույնիսկ չի հաշվի հաշվիչը.

Կառլոս – Ո՛ր այդպես է, հարյուր շրջան ,

Գնա՛, գնա՜ բիզնեսմեն ջան:

- Հաննեսը խիստ ու մոլեգին

Նայեց Կառլոսի ճակաթին,

Բայց հիշեց, որ սա իր գործն է,

Եվ գու՝ցե առաջին փորձն է:

Ու հոգատար, համբերատար,

Ասաց. – լսիր պարոն հիմար,

Տեղ էս գնու՝մ, ասա, ՛ տանե՛մ,

Իսկ եթե ո՛չ, զահլեդ չունեմ:

Կառլոս – Թե ուզում էս, որ ես գնամ,

Հիմա կիջնեմ ու կգնամ,

Ու կգնամ ու՛ր, որ պետք է,

Ու կդիմե՛մ ու՛մ, որ պետք է:

Եվ դու այն ժամ կգուշակես

Ինչպես պիտի ինձ հետ խոսես:

Հաննես – Ա՛յ ձկնկուլ,

ի՞նչ էս ուզում. Կառլոս 

– Հարյուր պտույտ հրապարակում:

- Հաննեսն հերսը միտքը պահած,

Իր մեքենան պոկեց առաջ:

Որպես հաղթող, մեծահոգի,

Կառլոսն անցավ քաղցր խոսքի.

Կառլոս – Բայց իզուր էս դու զայրանում,

Ես քո բիզնեսին եմ օգնում,

Քո ի՞նչ պետքն է ու՞ր եմ գնում,

Ես վճարու՛մ եմ, վճարու՜մ:

Սա է միակ մոտեցումը,

Շարժումը ու զարգացումը,

Ճիշտ չե՞մ ասում,

բիզնեսմեն ջան. 

- Ու լռություն տիեզերական:

Հաննեսն ուշադիր հաշվում էր,

Իր վիճակի հետ հաշտվել էր,

Արդեն ութերորդ շրջանն էր,

Արագությունը աճում էր:

Տասնվեցերորդ շրջանին

Կառլոսը դիմեց Հաննեսին.

Կառլոս – Կանգնիր, ինձ լավ չեմ զգում,

Խելքս մաղեց, սիրտս է խառնում:

- Իսկ Հաննեսը բան չեր լսում,

Պտտվում էր ու պտտվում.

Կառլոս – կանգնի՛ր, կանգնի՛ր, կանգնի՜ր, կանգ, կանգ... 

Եեե՜, ուաա՜,

խայտառակ եղանք:

- Ու Կառլոսի նախաճաշը

Կանաչակարմիրդեղնավուն,

Լավ չծամծմված գուլյաշը,

Ծեփվեց դիմացի ապակուն:

Իսկ Հաննեսը համառորեն

Շարունակում էր պտտվել,

Հույս ուներ, որ Կառլոսն արդեն

Կարող է նույնիսկ կղկղել:

Ու հաշվում էր, ճիշտ էր հաշվում:

Նա հաղթում էր ու սլանում,

Բայց կառլոսի ցավերն անցան,

Կարար անցներ միլիոն շրջան:

Հիսուներորդ շրջանն էր

Կառլոսն արդեն կազդուրվել էր,

Ու վստահ ու կշռադատված

Խոսեց ինչպես մի բանիմաց:

Կառլոս – Հասկանու՞մ էս,

Հաննես ախպեր,

Բանն իմ քմահաճույքը չեր,

Ոչ էլ էս քո հին հաշվիչը,

Մատնիչը...

Ա՛յ հաշվիչդ պիտի փոխես,

Էլեկտրոնայինը դնես,

Որ ուղևորը իմանա,

Թե ո՛րն է կոչվում Եվրոպա:

Տե՛ս, մենք քառասուն տարի է,

Որ հենց այսպես պտտվում ենք,

Մարդկությունը զարգանում է

Իսկ մենք անվերջ կչկչում ենք:

Մեր ճամփան էս սյան շուրջն է,

Պտտվում ենք շրջանաձև

Իսկ աշխարհը զարգանում է,

Շարժվում առաջ սպիրալաձև:

Ու թե ուզում էս իմանաս,

Դու քո առաջին ուղերթը

Սպիրալաձև պիտի գնաս,

Արդեն եկել է մեր հերթը:

Հաննես – Էս մեր կլոր հրապարակից

Սպիրալաձև ու՞ ր էս գնում,

Մի երկու, երեք շրջանից

Կհայտնվենք քո բոստանում:

Կամ դու ու՞ր էս ուզում գնաս

Պառավ Մարգոի ցախանո՞ց,

Թե ուզում էս տաքսով գնաս

Մտնես սեփական արտաքնոց:

Կառլոս – կարևոր չե ու՛ր եմ գնում,

Ես տարածություն եմ անցնում

Կարևորն է, որ շարժվում եմ,

Տեղում չեմ, առաջանում եմ:

Հաննես – Ու՞ր էս ուզում առաջանաս,

Որ կերածդ հետ չփխսես,

Վա՞տ է, հիմա տուն կգնա՛ս 

Ու ախորժակով հաց կուտես:

Կառլոս – Ուշք ու միտքդ ուտելն է,

Կարևորը ապրելն է,

Իսկ, որ հետաքրքիր ապրե՛ս,

Պիտի սպիրալաձև շատժվես:

Լսիր եթե վախենում էս

Են հին ցախանոցը փլես,

Արի մեքենադ հետ վարի,

Սպիրալաձև ու հետ վարի:

Մենք պատմության մեջ կմնանք,

Բեր տասը չրջան հետ գնանք:

Հաննես – Վա՛զն արի,

ես հետ չեմ վարուն.

Կառլոս – Կրկնակի՛ եմ վճարում:

- Ու մեքենան կտրուկ կանգնեց,

Սպիրալաձև հետ շարժվեց:

Հաննես – Իննսունմեկ, երկու, երեք,

Կառլոս – Հաննես քեզ պետք է երկու ղեկ:

- Դղրդոց էր ու չխկչխկոց.

Հաննես – իննսուն չորս. – չխկ, դըդըդըդըմ,

Հաննես - Իննսունհինգ.- չխկ դըդըդըդմ-

Հաննես - Իննսունվեց. - Դըմփ – ա՜խ,> վա՜խ, վա՜խ:

- Սպիրալաձև հետ գնալով,

Մեքենան իր ամբողջ թափով,

Խփեց գյուղամիջի սյանը

Ու գտավ իր հանգրավանը:

Սյունը ընկավ տաքսու կողքին,

Հաննեսը նայեց Կառլոսին,

Բռնեց կառլոսի օծիկը,

Որպիսի հայտնի կարծիքը:

Հաննես – Արի էստեղ,

տեղ ենք հասել...

- Ծեծե՞լ, Ենել ի՛նչ ծեծել...

Կառլոսի քիթը ծռվել էր,

Կարծես թե սպիրալաձև էր,

Բայց ուղեղը աշխատում էր,

Իսկ հաշվիչը չխկչխկում էր:

Մի բան կար, որ չեր վնասվել,

Դա են չխկչխկան հաշվիչն էր,

Բայց նոր պատմություն էր սկսվել,

Գյուղն այլևս հոսանք չուներ:

Դատ, դատաստան, քննություն,

Խոստովանք ու զրպարտություն,

Սպիրալաձև խառնակչություն,

Հետո՛, հետո մոռացություն:

Եվ այդպես էլ մարդ չիմացավ,

Թե Հաննեսը ու՞ր էր գնում,

Այս դեպքից մի տարի անցավ,

Գյուղն էլ իր կյանքով էր ապրում:

Տաքսին նորից սյան մոտ կանգնած,

Հաննեսը իր տեղը նստած,

Ու մոտեցավ մի հաճախորդ,

Նստեց ու պատվիրեց խորթ-խորթ.

Հաճախորդ – Տա՛ր ինձ Կիև.

Հաննես - Ուղի՞ղ թե սպիրսլաձև...

19. 07. 2007

Ո՞վ է հակա

Ձեռքերը փոքր, փորը մեծ,

Դեմքին քաջի դիմակը կեղծ,

Քայլում էր լուրջ ու ազդեցիկ,

Ամեն քայլը մի մեծ կարծիք:

Բա՛, տեսեք ու լավ ճանաչեք,

Ոչխարի հետ չշփոթեք,

Նա ջոջ է ու թե մկկա 

Դա ձեր դուրը պիտի գա 

Ո՞վ է հակա:

- Նա՛, ով մա՛րդ է ու կա՛.